Tartalomjegyzék:
- A költségszámítás módszerei
- A költségszámítás különböző módszerei
- A költségelszámolás megközelítései
- Költség- és pénzügyi számlák egyeztetése
- Integrált könyvelés
- Nem integrált könyvelés
- A költség- és pénzügyi számlák egyeztetésének szükségessége
A költségszámítás módszerei
A különböző iparágak különböző módszereket követnek a termékük költségeinek megállapításához. Ez az egyes vállalkozások jellegétől és sajátosságaitól függően változik. Különböző elvek és eljárások vannak a költségszámítás elvégzésére. A költségszámítás alapelvei és eljárásai azonban változatlanok. Néhány módszert az alábbiakban említünk:
- Egységköltség
- Munka költsége
- A szerződés költsége
- Tételszámolás
- Működési költségszámítás
- Folyamatköltség
- Többszörös költségszámítás
- Egységes költségszámítás
A költségszámítás különböző módszerei
Az alábbiakban részletezzük az egyes költségszámítási módszereket:
- Egységköltségszámítás: Ezt a módszert "egyszeri kimeneti költségszámításnak" is nevezik. Ezt a költségszámítási módszert olyan termékek esetében alkalmazzák, amelyek azonos mennyiségi egységekben fejezhetők ki. Az egységköltség olyan termékekre alkalmas, amelyeket folyamatos gyártási tevékenységgel állítanak elő: például téglagyártás, bányászat, cementgyártás, tejüzem vagy lisztmalmok. A költségeket a kényelmes kimeneti egységek alapján állapítják meg.
- Munkaköltség-számítás: Ebben a módszerben a költségeket minden munkarendre külön-külön állapítják meg, mivel minden munkának megvan a maga specifikációja és hatóköre. A munkaköltség-számítást például festés, autójavítás, dekoráció és épületjavítás során használják.
- Szerződéses költségszámítás: A szerződéses költségszámítást nagy munkákra hajtják végre, amelyek jelentős kiadásokat, hosszú időtartamokat és gyakran különböző munkaterületeket tartalmaznak. Minden szerződést külön egységként kezelnek a költségszámítás során. Ez más néven terminálköltség. A szerződéses költségeket igénylő projektek hidak, utak és épületek építését tartalmazzák.
- Tételköltségszámítás: Ezt a költségszámítási módszert akkor alkalmazzák, ha a tételenként előállított egységek jellegük és kialakításuk egységes. A költségszámítás céljából minden egyes tételt külön munkaként vagy külön egységként kezelnek. Az olyan iparágak, mint a pékségek és a gyógyszeripar, általában kötegelt költségszámítási módszert alkalmaznak.
- Működési vagy szolgáltatási költségszámítás: Az üzemeltetési vagy szolgáltatási költségeket bizonyos szolgáltatás-orientált egységek, például idősek otthonainak, buszainak vagy vasútjának költségeinek megállapítására használják. Az egyes szolgáltatásokat külön egységként kezelik a működési költségszámításban. Idősek otthona esetében az egységet napi ágyköltségként, buszok esetében pedig egy kilométeres üzemeltetési költségként kezelik.
- Folyamatköltségszámítás: Ezt a fajta költségszámítást olyan termékeknél használják, amelyek különböző folyamatokon mennek keresztül. Például a ruhák gyártása több eljárással jár. Az első folyamat forog. Ennek a fonási folyamatnak a fonala egy késztermék, amelyet vagy el lehet adni a piacon szövőknek, vagy pedig alapanyagként lehet felhasználni szövési folyamathoz ugyanazon gyártási egységben. A fonal költségeinek megállapításához meg kell határoznia a fonási folyamat költségeit. A második lépésben a szövési folyamat kimenete, a szövet, késztermékként is értékesíthető a piacon. Ebben az esetben értékelni kell a ruha költségét. A harmadik folyamat a ruha késztermékké alakítása, például ing vagy nadrág.Mindegyik folyamatot, amely kész árut vagy alapanyagot eredményezhet a következő folyamathoz, külön kell értékelni. Az ilyen több folyamatot felölelő iparágakban a folyamat költségszámítását alkalmazzák a költségek megállapításához a termelés minden szakaszában.
- Többszörös költségszámítás vagy összetett költségszámítás: Ha a kimenet sok összeszerelt alkatrészből vagy alkatrészből áll, mint például a televízió, a gépkocsik vagy az elektronikai eszközök esetében, az egyes alkatrészekre, valamint a késztermékre vonatkozó költségeket meg kell állapítani. Az ilyen költségszámítás különféle alkatrészek költségszámítási módjait vonhatja maga után. Ezért ezt a típusú költségszámítást összetett vagy többszörös költségszámításnak nevezik.
- Egységes költségszámítás: Ez nem egy külön költségszámítási módszer, hanem egy olyan rendszer, amelyben ugyanazon iparág számos vállalata ugyanazt a költségszámítási módszert alkalmazza, az elfogadott elvek és a standard számviteli gyakorlatok alkalmazásával. Ez segít a termék árának meghatározásában és a vállalatok közötti összehasonlításban.
A költségelszámolás megközelítései
Különböző költségelszámolási technikákat alkalmaznak a különböző iparágakban a költségek elemzésére és bemutatására az ellenőrzés és a vezetői döntések céljából. A költségszámítás általában használt típusai a következők:
- Határköltségszámítás: A határköltségszámítás csak a változó költségek, azaz a közvetlen anyagok, a közvetlen munkaerő és egyéb közvetlen költségek, valamint a változó általános költségek felosztását jelenti a termeléshez. Nem veszi figyelembe a gyártás állandó költségét. Ez a fajta költségszámítás hangsúlyozza a fix és a változó költségek megkülönböztetését.
- Abszorpciós költségszámítás: Az abszorpciós költségszámítás során a teljes költségeket (vagyis mind a fix, mind a változó költségeket) fel kell használni a termelésbe.
- Normál költségszámítás: A szokásos költségszámítás során a költségeket a gyártás előtt megjósolják, előre meghatározott szabványok alapján, egy adott működési feltételrendszer mellett. A szokásos költségeket rendszeresen összehasonlítják a tényleges költségekkel, és felülvizsgálják, hogy elkerüljék az elavult költségszámítás miatti veszteségeket.
- Előzetes költségszámítás: A korábbi költségszámítás, a szokásos költségszámítástól eltérően, a tényleges költségeket használja fel, miután azok felmerültek. Szinte az összes szervezet a korábbi elszámolási rendszert használja a költségek elszámolására.
Költség- és pénzügyi számlák egyeztetése
A költségszámlák ellenőrzik a pénzügyi számlákat. Ennek eléréséhez össze kell hasonlítanunk a költségszámlákon megállapított nyereséget / veszteséget a pénzügyi számlák alatt elért eredménnyel / veszteséggel. Az egyeztetési nyilatkozat elkészítésével megtudhatjuk a költség- és pénzügyi számlák közötti különbségek okait.
A nagy gyártó cégek kettős könyvelési rendszert alkalmaznak, és általában a következő két módszer egyikét alkalmazzák:
- Integrált vagy integrált könyvelés. Az integrált vagy integrált könyvelés az, amikor a költség- és pénzügyi tranzakciók egységesek. Az integrált vagy integrált könyvelésben a költség- és pénzügyi tranzakciókat nem tartják külön. Ehelyett együtt egy könyvelési könyvben rögzítik őket.
- Nem integrált vagy független könyvelés. Ha a költségeket és a pénzügyi tranzakciókat külön tartják, akkor az alkalmazott módszert nem integrálnak vagy független könyvelésnek nevezik. Ebben a rendszerben külön könyvkészletet vezetnek. A költség- és pénzügyi számlák egyeztetésének szükségessége csak akkor merül fel, ha nem integrált számviteli módszert alkalmaznak.
Integrált könyvelés
A költségszámlák és a pénzügyi számlák egyetlen könyvkészletben történő vezetését integrálszámadásnak nevezik. Más szóval, ez a pénzügyi és költségelszámolás egyesítése egyetlen könyveléskészlet használatával. Ez mind a pénzügyi, mind a költségszámla célját szolgálja. Költségkönyvet és három leányvállalati főkönyvet (áruházi főkönyv, folyamatban lévő munkafüzet és kész készletnyilvántartás - további magyarázatokat lásd alább) a főkönyv, az eladási vásárlási és az értékesítési főkönyv mellett.
- Költségkönyvek. A költségkönyv tartalmazza az összes névleges számlát, és a költségelszámolásban is főkönyvként ismert. Ezek az ellenőrzési számlák tartalmazzák a folyamatban lévő főkönyvi ellenőrző számlát, a kész készlet főkönyv ellenőrző számlát, az üzletek főkönyvi ellenőrzési számláját és másokat. Integrált számviteli rendszerben ezeket az ellenőrzési számlákat a főkönyvben vezetik; a nem integrált rendszerben az ellenőrzési számlákat a költségkönyvben vezetik.
- Folyamatban lévő főkönyv. Ez egy leányvállalati főkönyv, amely minden függőben lévő folyamat, munka vagy műveleti üzlethelyiség számláját tartalmazza. Az anyagok, a rezsi és a munka költségét a számláról terhelik meg. A kész készletkönyvbe utalt áruk költségét jóváírják a számlán, amikor és amikor az áruk elkészülnek.
- Kész készletnyilvántartás: A kész készletnyilvántartás egy leányvállalati főkönyv, amely számlát tartalmaz a befejezett vagy az előállított késztermék minden tételéhez. Minden ilyen befejezett munka- vagy termékszámlán megterhelik az előállítási költséget, és jóváírják az értékesítési költség számlára átutalt áruk költségét.
- Üzletek főkönyve: Az üzletek főkönyve egy leányvállalati főkönyv, ahol a boltok vagy anyagok mozgását rögzítik. Az anyagbeszerzéseket erre a számlára terhelik, és az anyagoknak a munkahelyekre történő kiadását jóváírják ezen a számlán.
Ennél a módszernél nem készül költségszámítási eredménykimutatás, mivel csak egy számlacsomagot vezetnek. Ezért nincs szükség a költségszámítás és a pénzügyi nyereség vagy veszteség egyeztetésére.
Nem integrált könyvelés
A nem integrált könyvelésben önálló költségszámlákat vezetnek. A leányvállalati főkönyvek és a költségkönyvek az egyes főkönyvekben vezetett ellenőrzési számlákon keresztül vannak összekapcsolva. Ezt a gyakorlatot (ellenőrzési számlák vezetése) követik a főkönyvek pontosságának keresztellenőrzése céljából, valamint az egyes főkönyvek önálló egyensúlyának megteremtése érdekében, hogy minden főkönyvhöz külön próbaegyenleg készülhessen, a többi főkönyvre való hivatkozás nélkül.
A főkönyvi kiigazítási számla a költségkönyvben megnyílik az ellenőrzési számlákon kívüli összes bevételi és kiadási tételre. Más néven "költségkönyvi ellenőrző számla". A költségkönyv tartalmaz ellenőrzési számlákat is, ideértve a termelés általános ellenőrzési számláját, a bérellenőrzési számlát, az adminisztratív általános ellenőrzési számlát, valamint az értékesítési és terjesztési általános ellenőrzési számlát. Egy nem integrált számviteli rendszerben a kettős bejegyzés ellenőrző számlákon keresztül valósul meg. Ezért "ellenőrzési számlák rendszerének" is nevezik.
- Költségvetési eredménykimutatás: Ha a költségszámlákat a pénzügyi számláktól függetlenül vezetik, akkor egy külön költségszámítási eredmény-számlát készítenek egy adott időszak eredményének meghatározására. Ezt a számlát megterhelik az értékesítési költségekkel, és jóváírják az eladási értékkel. Olyan tételekkel is terhelik, mint a rendellenes veszteségek, a rezsiköltségek elégtelen elnyerése vagy a speciális munkák eladásakor elszenvedett veszteségek, és jóvá kell írni olyan tételekkel, mint a rendellenes nyereség, a rezsiköltségek túlzott elnyelése vagy a speciális munkák eladásából származó nyereség. Ennek a számlának az egyenlege a költség nyilvántartás szerinti eredményt jelzi, amelyet össze kell egyeztetni a pénzügyi nyilvántartás szerinti nyereséggel vagy veszteséggel.
A költség- és pénzügyi számlák egyeztetésének szükségessége
Ha a pénzügyi és költségszámlákat önállóan vezetik, a két könyvsorozatban bemutatott nyereség vagy veszteség gyakran eltér. Ez az eredmény-különbség egyeztetési kimutatás elkészítését teszi szükségessé. Ez a kimutatás megmutatja a két számla, azaz a költségszámla és a pénzügyi számla különbségének okát. Ez nemcsak a pénzügyi számlák által mutatott működési eredmények számtani pontosságának ellenőrzését segíti, hanem a költségszámlák pontosságát is.
© 2011 Helna